در آموزش وزن و عروض – درس‌گفتار سوم به نکات بسیار مهم و ضروری در هجاکشی کلمات می‌پردازیم. حتما این نکات هجاکشی را به خاطر بسپارید، چرا که یادنگرفتن یکی از این نکات شما را از تقطیع درست بیت و فهمیدن وزن یا نوشتن یک شعر باز می‌دارد.اگر هنوز را مطالعه نکرده‌اید حتما به فراگیری آن دو همت گمارید.
با هم آموزش وزن و عروض را دنبال میکنیم.
آموزش وزن و عروض – درس‌گفتار سوم
همانطور که در درس‌گفتار دوم آموزش وزن و عروض گفتیم هجاهای زبان فارسی به سه دستهٔ «کوتاه»، «بلند» و کشیده تقسیم می‌شوند و هر کدام دارای قواعد خاصی هستند. قواعد درس‌گفتار دوم وزن و عروض بسیار ساده بودند، برای اینکه بتوانیم تمامی هجاهای کلمات را تشخیص دهیم باید به نکاتی که در آموزش وزن و عروض -درس‌گفتار سوم به بیان آن می‌پردازیم دقت کنیم.
نکتهٔ اول: نون ساکن
نکته‌ی دومی که به آن می‌پردازیم نکته‌ی بسیار غافلگیرکننده‌ای است که اکثرا در وزن و یادگیری عروض از آن غافلیم.
«نون ساکن» پس از «مصوت‌های بلند» حذف می‌شود. برای مثال کلمهٔ آسمان را باید این‌گونه وزن کنیم:
آ / سِ / ما
«نون» در هجای پایانی حذف شده است؛ زیرا ساکن است و هیچ یک از حرکات اَ اِ اُ یا آ ای او را ندارد.
خانه: خا / نِ
اگر دقت کنید متوجه می‌شوید که هرچند «نون» بعد از مصوت بلند آمده است، اما محذوف نیست چرا که حرکت اَ به خود گرفته است.
مثال دیگری می‌زنم تا این نکته برای شما عزیزان بهتر جا بیفتد.
خوانا : خا / نا
در این کلمه نیز نون با اینکه بعد از مصوت بلند آ آمده است، محذوف نیست زیرا پس از آن مصوت به خود گرفته است.
نکتهٔ دوم: قاعده‌ی پیاز
نکته‌ی دومی که در وزن و عروض می‌خواهیم به آن اشاره کنیم خطای بسیار رایجی که همگان در هجاکشی کلمات در وزن یابی و عروض دارند، این نکته است.
هنگامی که مصوت بلند «ای» به صامت «ی» برسد، تبدیل به مصوت کوتاه -ِ می‌شود. برای اینکه بتوانیم آن را به خوبی به خاط بسپاریم «قاعدهٔ پیاز» خواهیم گفت.
پی / یاز تبدیل می‌شود به پِ / یاز زیرا مصوت بلند «ای» به صامت «ی» رسیده است.
هخامنشیان: هَ / خا / مَ / نِ / شِ /یان
در واقع هجای «شی» به «شِ» تبدیل شده است زیرا بعد از مصوت «ی» آمده است.
نکتهٔ سوم: تشدید
حتما به حروف تشدیدار در وزن و عروض توجه بسیاری داشته باشید. حروفی که با تشدید آمده‌اند، دوبار نوشته می‌شوند.
بنّا: بن / نا
سجاد: سج / جاد
آموزش وزن و عروض – درس‌گفتار سوم به پایان رسید. لطفا کلماتی را که در ادامه می‌آید، ۱.هجاکشی کنید ۲. علامت‌های آن را بگذارید ۳. آن را کامنت کنید تا بتوانم درستی یا نادرستی آن را به شما بگویم.
اشکانیان
سیاه
دین
محبّت
بچّه
آیینه
سالیان
آموزش وزن و عروض – درس‌گفتار اول
آموزش وزن و عروض درس‌گفتار دوم
آموزش وزن و عروض – درس‌گفتار سوم
سجاد ایران‌پور
استفاده از این مطلب با ذکر منبع هیچ اشکالی ندارد.
ممنون ازینکه رعایت می‌کنید.
